Nowy instytucjonalizm – teorie i badania

Piąty cykl spotkań naszego seminarium zainaugurujemy 3 października (czwartek) wystąpieniem: „Wadliwe” głosy w systemach PR i SMD: wyższa frekwencja pochodzi z głosów niższej jakości. Dowody z polskich wyborów lokalnych 2010 i 2014, które wygłosi znakomity ekspert w zakresie analizy systemów wyborczych, powracający po 3 latach na nasze seminarium – Marek Kamiński z University of California, Irvine (współautorem referatu jest Jarosław Flis, UJ). Pierwszy głos w dyskusji zabierze Jacek Haman (UW).

Spotkanie rozpocznie się o godzinie 13:00 w sali seminaryjnej ISP PAN (ul. Polna 18/20) i jak zwykle ma charakter otwarty. Serdecznie zapraszamy!

Abstract: We have hypothesized that the higher turnout in proportional representation (PR) as compared to single-member district (SMD) elections comes with a trade-off.  The price is paid in the lower quality of votes, which we attribute to the higher complexity of voting under PR due to a larger number of choices. The three components of the ‘faulty’ votes that we identify under PR are (a) spoilt votes, (b) votes for the candidate or party only because it listed as No. 1 on the ballot, and (c) votes for candidates listed as No. 1 on party lists in PR elections (the effect does not occur in SMD). We use data from three sets of natural experiments from eight local elections in Poland in 2010 and 2014.  Those elections used SMD (majority runoff and plurality) and OLPR (Open List Jefferson-D’Hondt) systems.  The simultaneous use of different electoral systems means that local elections are particularly useful for such comparisons.  Our findings corroborate our hypothesis: as a percentage of all eligible voters, in all three cases, PR generates about 3-5% more faulty votes than SMD.

Cały tekst referatu: ‘Faulty’ votes in PR and SMD systems.

Jako „bonus content” zamieszczamy także inny tekst referenta: Spoilery w systemach reprezentacji proporcjonalnej: analiza ośmiu polskich wyborów parlamentarnych 1991-2015 (tekst wcześniej opublikowany po angielsku w „Public Choice”). Jeśli tylko czas na to pozwoli, na spotkaniu przedstawione zostaną wyniki również tej analizy.

23 maja (czwartek) podczas ostatniego przed wakacjami spotkania, referat zatytułowany „Zawracająca transformacja. Hybryda czy nowa spójność?” wygłosi znany  socjolog instytucji, jeden z najbardziej doświadczonych badaczy polskiej transformacji, Andrzej Rychard (IFiS PAN) [BIO]. Zachęcamy do zapoznania się z abstraktem wystąpienia [LINK].

Pierwszy głos w dyskusji zabierze socjolożka Agnieszka M. Dudzińska (WSNSiR UW) [BIO].

Przypominamy, że seminarium ma charakter otwarty, a odbywa się w sali seminaryjnej ISP PAN (Polna 18/20) w godzinach 13:00-15:00. Oprócz uczty intelektualnej oferujemy kawę, herbatę oraz pączki.

Na seminarium, które odbędzie się 25 kwietnia (czwartek, początek o godzinie 13:00) referat zatytułowany: „Jak powiązać egalitaryzm z kapitalizmem? O architekturze instytucjonalnej modelu szwedzkiego” wygłosi Sławomir Czech (Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach), badacz tzw. modelu szwedzkiego (często traktowanego jako kanoniczny przypadek realizacji idei „trzeciej drogi”), autor książki:  „Od konfliktu do kooperacji. Instytucjonalizacja konfliktu interesów zbiorowych w szwedzkim modelu gospodarczym” (Scholar, 2019). Zapraszamy do lektury rozszerzonego abstraktu wystąpienia [LINK].  Pierwszy głos w dyskusji zabierze Zofia Łapniewska z Katedry Ekonomii Instytucjonalnej i Polityki Gospodarczej na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Spotkanie ma charakter otwarty i odbędzie się w sali seminaryjnej Instytutu Studiów Politycznych PAN (ul. Polna 18/20). Serdecznie zapraszamy.

Na kolejnym spotkaniu otwartego, interdyscyplinarnego seminarium „Nowy instytucjonalizm – teorie i badania”, które odbędzie się 24 stycznia 2019 (czwartek), referat zatytułowany „Jak opisać dynamikę polityczną polskiej transformacji? Hipoteza ruchu dwukierunkowego Karla Polanyiego” wygłosi Maciej Kassner (Instytut Filozofii UMK), kierownik projektu podoktorskiego „Rynek i polityka” realizowanego w ramach konkursu FUGA (NCN). 

Pierwszy głos w dyskusji zabierze Michał Brzeziński (INE UW), zajmujący się – pośród innych zagadnień – badaniem procesu transformacji gospodarczej w państwach postkomunistycznych [BIO].

Pełny tekst referatu dostępny jest do pobrania [LINK].

Spotkanie odbędzie się w sali seminaryjnej Instytutu Studiów Politycznych PAN (ul. Polna 18/20). Początek o godzinie 13:00. Zapraszamy.

29 listopada 2018 r. podczas seminarium „Nowy instytucjonalizm – teorie i badania” referat pt. „Zagraniczni sojusznicy, rywalizacja o zasoby i instytucjonalizacja ruchu społecznego w podziemiu” wygłosi Mateusz Fałkowski (Instytut Pileckiego oraz Grupa Badawcza „Solidarność: nowe podejścia do analizy ruchu społecznego” w ISP PAN).

Spotkanie odbędzie się w czwartek, 29 listopada 2018 r., o godz. 13:00 w sali seminaryjnej Instytutu Studiów Politycznych PAN (ul. Polna 18/20). Pierwszy głos w dyskusji zabierze dr hab. Adriana Mica (IPSiR UW).

Mateusz Fałkowski

Mateusz Fałkowski jest socjologiem, koordynatorem seminarium „Solidarność. Nowe podejścia do analizy ruchu społecznego” (solidarnosc.collegium.edu.pl) oraz autorem książki „Biznes patriotyczny. Historia Wydawnictwa CDN”.

Adriana Mica

Adriana Mica jest kierowniczką Pracowni Badań nad Działaniem i Konsekwencjami UW. Adriana Mica jest autorką licznych prac na temat problemu niezamierzonych konsekwencji oraz książki „Scandals and Party Moots. Mass Protests during the Ceauşescu Regime in Romania”.

Abstrakt wystąpienia

Jednym ze źródeł dynamiki ruchu Solidarność w ostatniej dekadzie PRL oraz stabilizowania protestu w dłuższym okresie była pomoc materialna, pieniężna i symboliczna otrzymywana z Zachodu. Tekst z socjologii historycznej pokazuje jak działania aktorów zewnętrznych (zachodnie związki zawodowe, National Endowement for Democracy oraz środowiska polskiej diaspory) wpłynęły na instytucjonalizację podziemnego ruchu wydawniczego w komunistycznej Polsce. Na podstawie dokumentów archiwalnych tekst pokazuje rywalizację o zasoby z zagranicy wewnątrz szerokiego ruchu podziemnej Solidarności po wprowadzeniu stanu wojennego. Autor problematyzuje instytucjonalizację w podziemiu, tj. proces powstawania instytucji, reguł, porozumień, które służyły m.in. pozyskiwaniu i redystrybucji środków materialnych oraz legitymizacji. Twierdzi, że pomoc zagraniczna i jej przemiany sprzyjały mocniejszemu wyodrębnieniu się ruchu wydawniczego z szerszego ruchu Solidarność. Zwraca też uwagę na rolę środowisk emigracyjnych funkcjonujących jako brokerzy pośredniczący pomiędzy demokratyczno-kapitalistycznym otoczeniem instytucjonalnym państw zachodnich, w jakim działali donorzy, a represyjnym otoczeniem komunistycznej Polski.

Sezon 2018/2019 seminarium „Nowy instytucjonalizm – Teorie i badania” otwieramy wystąpieniem prof. Grażyny Skąpskiej (UJ) pt. „Negatywny konsens konstytucyjny”.

Spotkanie odbędzie się we czwartek, 25 października 2018 r., o godz. 13:00 w sali seminaryjnej Instytutu Studiów Politycznych PAN (ul. Polna 18/20). Pierwszy głos w dyskusji zabierze prof. Andrzej Rzepliński (UW).

prof. Grażyna Skąpska

Prof. dr hab. Grażyna Skąpska jest kierownikiem Katedry Socjologii Prawa w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 2011-2017 przewodniczyła Polskiemu Towarzystwu Socjologicznemu. Jest zainteresowana socjologiczną teorią prawa, badaniami sfery publicznej oraz społeczeństwa obywatelskiego. [biogram na stronie UJ]

prof. Andrzej Rzepliński

Prof. dr hab. Andrzej Rzepliński jest kierownikiem Katedry Kryminologii i Polityki Kryminalnej w Instytucie Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW. W latach 2010-2016 prezes Trybunału Konstytucyjnego. Naukowo zajmuje się m.in. zagadnieniami praw człowieka, sądownictwem PRL, korupcją, zbrodniami państwa oraz polityką kryminalną. [biogram na stronie UW]

Punktem wyjścia do dyskusji jest artykuł autorstwa prof. Grażyny Skąpskiej pt. „Znieważający konstytucjonalizm i konstytucjonalizm znieważony. Refleksja socjologiczna na temat kryzysu liberalno-demokratycznego konstytucjonalizmu w Europie pokomunistycznej” [LINK].

Abstrakt: Znieważający konstytucjonalizm (abusive constitutionalism, zob. Landau 2013) polega na zmianie systemu demokratycznego w system mniej demokratyczny za pomocą demokratycznych procedur, np. uprawomocnionej demokratycznie zmiany obowiązującej konstytucji lub uchwalenia nowej konstytucji, jak ostatnio miało to miejsce na Węgrzech. Jako przypadek znieważonego konstytucjonalizmu można także potraktować współczesną Polskę. Następuje w niej fundamentalna zmiana systemu demokratycznego, a obowiązująca konstytucja jest obchodzona ustawami uchwalanymi pospiesznie przez większość parlamentarną. Proces ten jest sterowany w sposób nieformalny przez prezesa rządzącej partii. Ważny kontekst konstytucjonalizmu znieważającego stanowi kryzys konstytucjonalizmu liberalno-demokratycznego, który przestaje być moralnym drogowskazem w sferze publicznej. Jest on zastępowany  koncepcjami wspólnoty politycznej, gdzie sentymenty, więzi pierwotne, mity fundacyjne są ważniejsze od prawa. Przyczyn odejścia od konstytucjonalizmu liberalnego można szukać w historii, ale jest ono również rezultatem aktualnej reakcji na rosnącą złożoność współczesnego świata i związane z nią ryzyka.

James G. March

27 września 2018 r. odszedł James G. March, socjolog i badacz organizacji, do którego często odwoływaliśmy się podczas seminarium „Nowy instytucjonalizm – teorie i badania”. Najbardziej znane koncepcje wprowadzone przez Marcha do teorii instytucjonalnej to model kubła na śmieci, logika konsekwencji i logika stosowności.

Na seminarium, które odbędzie się 10. maja, podejmiemy zagadnienie z zakresu instytucjonalizmu w stosunkach międzynarodowych. Referat zatytułowany: „Artykuł 7., czyli nowy instytucjonalizm w studiach europejskich” wygłosi Agnieszka Cianciara (ISP PAN), specjalistka w zakresie studiów europejskich, autorka kilkudziesięciu publikacji na ten temat. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się w szczególności wokół instytucjonalizacji i europeizacji grup interesu i partii politycznych, a także problematyki legitymizacji polityki zagranicznej Unii Europejskiej. Niedawno ukazała się książka jej autorstwa: „Europejska Polityka Sąsiedztwa w perspektywie konstruktywizmu„. Pierwszy głos w dyskusji zabierze Paweł Borkowski (WNPiSM UW).

Seminarium odbywa się w sali seminaryjnej ISP PAN (Polna 18/20), początek o godzinie 13:00. Spotkanie ma jak zwykle charakter otwarty – serdecznie zapraszamy do udziału.

Artykuł wprowadzający do tematyki referatu:

Cianciara, Agnieszka (2018) Strategie rządu RP w sporze o praworządność z Komisją Europejską, Przegląd Europejski (w druku).

Dodatkowe prace referentki:

Cianciara, Agnieszka (2017) Stability, security, democracy: explaining shifts in the narrative of the European Neighbourhood Policy, Journal of European Integration, 39(1), ss. 49-62.

Cianciara, Agnieszka (2016) ‘Europeanization’ as a legitimation strategy of political parties: the cases of Ukraine and Georgia, Southeast European and Black Sea Studies, 16(3), ss. 391-411.

Abstrakt referatu:

Spór między rządem RP i Komisją Europejską, prowadzony w ramach tzw. procedury ochrony praworządności, która zakończyła się wszczęciem przez Komisję procedury określonej w art. 7 Traktatu o Unii Europejskiej, budzi wiele politycznych emocji. Z perspektywy nowego instytucjonalizmu spór ten dostarcza bogatego materiału empirycznego i umożliwia postawienie szeregu interesujących pytań badawczych, dotyczących przekształcania reguł gry oraz adaptacyjnych i kontestacyjnych strategii aktorów w unijnym polu instytucjonalnym. „Socjologizując” klasyczną wersję instytucjonalizmu socjologicznego w studiach europejskich, postaram się wyjaśnić, dlaczego Komisja Europejska podjęła decyzję o uruchomieniu art. 7 oraz dlaczego weto Węgier nie zapewni polskiemu rządowi wygranej w toczącej się grze.

Na najbliższym spotkaniu seminarium, 19. kwietnia (czwartek), będziemy mieli przyjemność gościć dwójkę wybitnych neoinstytucjonalistów – Sabinę Siebert (University of Glasgow) oraz Roya Suddaby (University of Victoria, Newcastle University), którzy nawiążą dialog w ramach dwóch zaproponowanych wystąpień, zatytułowanych: „Craft, Magic and the Re-enchantment of the World” (Roy Suddaby) oraz „Enchantment, emplacement and secrecy in an elite profession: An institutional perspective” (Sabina Siebert). Abstrakty obu wystąpień zamieszczamy poniżej.

Spotkanie odbędzie się tradycyjnie w sali seminaryjnej ISP PAN (Polna 18/20), początek o godzinie 13:00. Językiem spotkania będzie angielski.

Sabina Siebert / University of Glasgow (gla.ac.uk)

Sabina Siebert jest profesorem zarządzania w Adam Smith Business School, University of Glasgow, autorką kilkudziesięciu publikacji m.in. z zakresu zarządzania zasobami ludzkimi, socjologii organizacji i teorii organizacji. W latach 2015-2017 pełniła rolę redaktora naczelnego European Management Journal. Swoją karierę naukową rozpoczynała na Uniwersytecie Łódzkim. (bio na stronie UG)

Roy Suddaby / University of Victoria

Roy Suddaby jest profesorem zarządzania Peter B. Gustavson  School of Business, University of Victoria (Kanada) oraz  Newcastle University Business School (UK) i jednym z najczęściej cytowanych autorów wśród badaczy zajmujących się nowym instytucjonalizmem. Thompson Reuters przez trzy lata z rzędu (2014-16) zaliczał go do grona World’s Most Influential Scientific Minds (h-indeks=37). Jego koncpecje, m.in. pracy instytucjonalnej, na trwałe weszły do kanonu teorii neoinstytucjonalnej. (bio)

Abstrakt referatu „Craft, Magic and the Re-enchantment of the World” (Roy Suddaby)

The great German sociologist Max Weber famously linked the emergence of capitalism to the somewhat more secularist tendencies of Calvinist Protestantism. Weber also predicted that the modern shift to industrial capitalism would be accompanied by an increasing rationalization of society in modernity, which he termed the „disenchantment of the world”. Weber used the term to capture a sense of weary nostalgia for what humanity must give up in order to progress, or to capture what was lost when science replaced myth, industry supplanted craft and our local communities and tribal sense of belonging are abandoned by our pursuit of global society. Weber’s notion of rationalization and disenchantment has formed the foundation of many substantive schools of organization, including institutional theory and critical theories of management.

In this talk, I challenge Weber’s notion of disenchantment by presenting a range of phenomena, which suggests a contemporary rejection of secularism, scientific rationality and the industrial domination of the mystery of nature. The resurgence of fundamentalist religion, the increasing rejection of global social structures like the nation state, the multinational corporation and global trade agreements and the increased interest in populist tribalism in politics all speak to an oppositional counter narrative of an increasing appetite for „enchantment”. Not all of these trends are so negative. Powerful social movements advocating slow food, farmer’s markets and humane treatment of animal stock all offer a useful counterpoint to the oft predicted ‘McDonaldization’ of the food industry. The re-emergence of craft modes of production and the strength of family business also contradict the assumptive industrialization of the world. Collectively, these examples raise questions about the validity of Weber’s theory of disenchantment. The purpose of this talk is to draw together the threads of a competing discourse that elaborates both the positive and negative possibilities of re-enchanting the world.

Artykuł: R. Suddaby, M. Ganzin, A. Minkus (2017) Craft Magic and the Re-enchantment of the World.

Abstrakt referatu: „Enchantment, emplacement and secrecy in an elite profession: An institutional perspective” (Sabina Siebert)

This paper contributes to the literature on maintenance of institutions through an interpretive ethnographic study of an elite professional institution, the Faculty of Advocates (Scottish barristers). My interest in the Faculty was motivated by the research question: how has this institution, which has been in existence for over five hundred years and located in the same building for over three hundred years, retained its form despite pressures for endogenous and exogenous change?  In the paper I analyze practices within the Faculty such as customs, ceremonies, rituals, seating arrangements and dress code the with a view to determining how they help maintain professional closure, and reproduce the status order within the Scottish legal system. To do so, I draw on theoretical concepts from institutional theory and the literature on organizational spaces.  In particular, my approach to the micro-foundations of institutional maintenance is cognizant of the ‘situatedness’ of practice within a set of institutionalized rules.

Artykuł: S. Siebert, F. Wilson, J.R.A. Hamilton (2017) „Devils May Sit Here:” The Role of Enchantment in Institutional Maintenance.

W dniach 26-28 września 2018 r. w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie odbędzie się V Międzynarodowa Konferencja ESPAnet Polska 2018, pt. „Zmiany demograficzne, finanse publiczne, usługi społeczne – Trójkąt Bermudzki polityki społecznej?”.

Zapraszamy do zgłaszania propozycji referatów do panelu „Nowy instytucjonalizm – teorie i badania” – zgłoszenia przyjmowane są do 15 kwietnia 2018 r.

Opis panelu:

Wspólna dyskusja nad wykorzystaniem ramy teoretycznej nowego instytucjonalizmu do opisu, wyjaśniania i rozumienia polityk publicznych.
Nowy instytucjonalizm stał się w ostatnich dziesięcioleciach ważnym interdyscyplinarnym obszarem badawczym. Jego kluczowe koncepcje, takie jak osadzenie (embeddedness), racjonalność ograniczona, koszty transakcyjne, logika i pole instytucjonalne, izomorfizm, zależność od szlaku, rozróżnienie klas dóbr, odprzężenie (decoupling), praca instytucjonalna, nadawanie sensów (sensemaking), trwale zmieniły sposób w jaki współcześnie analizujemy instytucje oraz ich przemiany (Pawlak, Sadowski 2017). Badania i teorie tego nurtu dotyczą z jednej strony możliwości i ograniczeń dla planowanej, racjonalnej rekonstrukcji życia społecznego, z drugiej barier spontanicznego kreowania ładu. Podejścia neoinstytucjonalne są szczególnie użyteczne w opisywaniu i wyjaśnianiu przemian i konsekwencji polityk publicznych. Łącząc różne poziomy analizy – strategiczny, ekologiczny i paradygmatyczny (zob. Sadowski 2014) – pozwalają powiązać tworzone przez państwo regulacje, procedury i matryce wypłat z mechanizmami adaptacji jednostek. Są tym samym efektywnym narzędziem realistycznego wnioskowania makro-mikro (zob. wybraną bibliografię na stronie: http://instytucjonalizm.uw.edu.pl/teksty/) .
Zapraszamy do zgłaszania referatów zarówno na temat rozwoju narzędzi teoretycznych w tym obszarze badawczym, jak również dotyczących wyników badań nad funkcjonowaniem i przemianami instytucji tworzących, wdrażających, wspomagających i odbierających polityki społeczne. W szczególności proponujemy podjęcie zagadnień z zakresu: kształtowania polityk publicznych jako tworzenia reguł instytucjonalnych, adaptacji aktorów społecznych do reguł instytucjonalnych, instytucjonalnej analizy poszczególnych pól polityki społecznej wraz z ich specyficzną logiką, relacji pomiędzy instytucjami realizującymi polityki społeczne.

Więcej informacji na temat konferencji:

http://www.espanetpolska2018.pl/

Formularz zgłoszeniowy:

http://www.espanetpolska2018.pl/home-pl/rejestracja